Verslag 20 jarig bestaan.
Terugblik op 20 jarig bestaan.
Onze vereniging is opgericht, na het nodige voorwerk , 16 December 1992 met de eerste vergadering.
Er was een grote opkomst op de uitnodiging van het toenmalige oprichtings
bestuur. 200 personen.
Dit bestuur
bestond uit Nic van Baar,Willem Keesom, Herman Beeker,Wouter Sas. Piet Bergmans
Jaap Blauwboer,Dirk van Eck, Teun Klaassebos, Martin Kuiper, en vanaf 1994 Mart
Timmerman.
Het eerste jaar.
De oprichting volgde op een maatregel van het Uitwaterende sluizen,U.S. die wilden op basis van een ambtelijk rapport, Het Noordzee verdrag, de gasbronnen verbieden en de nieuwe Wet WVO (wet verontreiniging oppervlaktewater) uitvoeren,en eventuele blijvende lozingen te betrekken in de verontreinigings heffing. Het bronwater werd aangemerkt als riool water waarmee het milieuvervuilende aspect zwaar werd gewogen.
In het allereerste begin is er contact geweest
tussen onze bestuurders en iemand van provinciale staten om onze bezwaren
kenbaar te maken, maar we kregen nul op het rekest. U.S. werkt in opdracht van provinciale staten
en behoort de wet W.V.O. uit te voeren. Prov. Staten wordt door de inwoners gekozen. Dit werd bij elk argument
naar voren gebracht, onder het mom van
de democratie.
Wel waren zij van mening dat het beleid zo veel mogelijk gekoppeld
moest worden aan de mogelijkheid tot aansluiting op het aardgasnet.
Vanaf het begin werden de argumenten die onze bestuurders aandroegen, zoals de kans op toename van botulisme, doorgeschoven onder het mom van "dat is niet onze verantwoordelijkheid maar van de provincie" en vice versa.
Er werd ons
geadviseerd om ons bij te laten staan door mensen die ons wetenschappelijk
konden ondersteunen om onze argumenten beter te onderbouwen. Wij hebben
ook de onderzoeken van het U.S. van de waterkwaliteit laten controleren door
een onafhankelijk onderzoeksbureau ( het proefstation voor de tuinbouw in
Naaldwijk).
En het zal u niet verbazen dat die uitkomsten
van hetzelfde water opmerkelijke resultaten gaven. Fosfaat was 30 % lager en nitraat
25 % als bij de U.S. bij 10 monsters,
maar het U.S. accepteert onze resultaten niet, zij hadden tenslotte een 5
sterrenlaboratorium en de andere 4.
Vervolgens
werden er ook flink verhoogde zoutaanslagen bij de mensen met een bron neergelegd, sommige waren verdubbeld en zelfs meer dan verdubbeld.
Het collectief
bezwaar door onze advocaat, die
inmiddels in de arm werd genomen, werd niet geaccepteerd. Deze advocaat was ons
aangeraden door Hr. Strengers, een gepensioneerd chemicus wonende in de
Beemster. Zijn zoons hadden een advocaten kantoor in Utrecht met als
specialisatie milieu. Hr. Nijenhuis zal
onze zaken behartigen.
De vereniging heeft inmiddels ir.Quak bereid gevonden om ons bij te staan bij deze ingewikkelde milieu problemen , hij is rentmeester en bodemdeskundige uit Doetichem.
Dat dit hard
nodig was blijkt uit de brieven die de bronhouders krijgen om de bronnen te
sluiten op straffe van heel hoge boetes en de lastige juridische procedures. We
kregen een voorbeeld van een bezwaarschrift wat een ieder persoonlijk moest
insturen.
Deze steun was hard nodig omdat het net zich
begon te sluiten om onze vereniging, tenslotte was het niet zomaar iets om
tegen de dreigementen van duizenden guldens boete in standvastig te blijven. Vooral ook omdat U.S.
aanbood om 350 gulden te betalen om de
bronnen te sluiten. Wat toch een aantal mensen blijkt aan te nemen.
Dat het
leeft bij heel veel mensen en ook doordringt tot de media bewijst de reportages
in het NOS journaal en van gewest tot gewest.
We zijn
zelfs voorbij gekomen in Ook dat nog… met Alexander Pola en Sylvia Millecam. we
schrijven 1995.
Kort hierna kwam het bericht van U.S. dat onze bezwaarschriften tegen de extreme hoge heffingen ongegrond waren. Dit moest weer aangevochten worden bij het gerechtshof in Amsterdam , de belastingrechter. Aangezien het een boete was van de milieubelastingsdienst. Weer werk voor de advocaat dus en wederom zijn er mensen die overstag gaan, ook omdat aangegeven wordt dat de boetes met terugwerkende kracht worden opgelegd. Wat duizenden guldens kunnen worden.
Het U.S.
,inmiddels samengevoegd met andere
waterschappen tot het hoogheemraadschap
van uitwaterende sluizen in
noord-hollands noorderkwartier, (zal het voor het gemak U.S. blijven
noemen,heeft inmiddels een lijvig rapport op laten stellen: Het Staringrapport.
Opgesteld door een expertisebureau van de landbouwuniversiteit te Wageningen,
dit rapport was in opdracht vanU.S.
Volgens dit
rapport is de helft van alle uitgemalen fosfaten in de Beemster afkomstig van
de gasbronnen. Dit rapport onderzoekt ook het weerstands vermogen van de
ondergrond in verband met kwelwater. Er is natuurlijk bekend dat er heel veel
meer kwel komt als de bronnen moeten worden gesloten. Dit is ook het grootste
bezwaar van ons . Het rapport staat vol met aannames.
De berekende weerstand is onbruikbaar
aangezien die weerstand van de onderlaag heel onmeetbaar is en op en neer gaat
met druk in de ondergrond. M.a.w. als door de sluiting die druk verhoogd, zal er meer water terugkomen en de gaten van
de wilde wellen zullen uitslijten.
Inmiddels zijn ook hr. van Tellingen en hr. Bartstra de gelederen komen versterken van de club. Zij kunnen heel
veel aannames en “bewijzen”onderuit halen, wat uiteraard niet wordt
geaccepteerd.
De kritiek
richt zich vnl. op het water wat
spontaan en in veel grotere hoeveelheden terug zal komen en het uit de polder
weggemalen fosfaat komt niet van de bronnen. Want het fosfaat uit de bronnen wordt gebonden
aan het meegekomen ijzer. Het is bekend dat het fosfaat wat uit de bron komt
onmiddellijk neerslaat door het meegekomen ijzer. Vreemd dus dat het U.S. nog steeds vol blijft
houden dat 50% van de uitgemalen fosfaat uit de gasbronnen komt. Of zoals in de
eindconclusie staat 40% omdat er na de sluiting een deel extra kwel zal komen.
Aldus de U.S.
Het is dus een utopie dat het Noordzeewater zal verbeteren wat in beginsel de doelstelling was vanuit de regering en Europa , het zogenaamde Noordzeeverdrag.
U.S. is weer bezig om alle bronnen individueel te bemonsteren, dat leidt tot grote saamhorigheid aangezien het aan elkaar wordt doorgegeven als ze op de kust waren en de maatregelen konden worden voorbereid, wat varieert van de hond loslaten tot opnieuw een afspraak laten maken op een tijdstip wat ons uitkomt.
We spreken
inmiddels eind 1996 en na veel tegenstand van de vereniging over het dubieuze
Staringrapport wat opeens een concept zou zijn ( ze werden n.l. wel erg vasthoudend
door Hr. Van Tellingen bestookt met goede argumenten) werd bereikt dat de heffing over de zuurstof bindende stoffen van 1995 en 1996 niet opgelegd wordt.
Dat het
opeens een concept rapport zou zijn was heel bizar, het stond n.l. niet op de
omslag wat dan wel had gemoeten.
De inmiddels
geraadpleegde raad van state zal pas in
1997 uitspraak doen over de procedure .
Die winter
is er ook op de tocht bij Peter Helder een ketel over een wilde bron in de
tochtsloot geplaatst om aan te tonen dat er veel gas spontaan omhoog komt en
verdwijnt in de atmosfeer, wat volgens wetenschappers vele malen slechter voor
het milieu is als verbrand methaangas.
We zouden dus eigenlijk geld toe moeten krijgen. We redden het zelfs om een ei te bakken op de sloot met dit gas wat anders
vervlogen zou zijn.
De hoge raad heeft in 1997 uitspraak gedaan; de besluiten van U.S. werd vernietigt aangaande het intrekken van de vergunningen in 1995. Zij hebben onvoldoende kunnen aantonen dat de lozing van de bronnen ontoelaatbare gevolgen heeft voor de kwaliteit van het oppervlakte water.
Dit betekent dat sluiting is voorkomen maar het opleggen van een heffing over het zoutgehalte en de zuurstof bindende stoffen niet. Het heeft dus nog weinig reden tot juichen aangezien die heffingen schrikbarend hoog waren. Het bestuur maakte zich hierover grote zorgen.
Om tegenwicht te bieden aan het staringrapport heeft het bestuur het T.N.O. in Leiden in de arm genomen om de stelling, dat volgens nieuwe berekeningen van hr. van Tellingen , minstens 84% van het water spontaan terugkomt, wetenschappelijk te onderbouwen. Dat dit geld gaat kosten staat buiten kijf echter de actie bereidheid van de leden is heel groot waardoor we dit konden wagen. Het zou de laatste strohalm kunnen zijn.
De heffingen zijn dan wel gehalveerd door U.S. omdat men er vanuit gaat dat 50% van het water spontaan toch terugkomt, maar dan nog zijn de heffingen onacceptabel,
Het T.N.O.
komt na een kleine twee jaar met de conclusie dat aangehouden
fosfaatbalans zeer onbetrouwbaar was en
dat de bijdragen van de gasbronnen hierin sterk wordt overschat.
Inmiddels is
het bijna 2000 als dit rapport aan U.S.
wordt aangeboden. Uiteraard
wordt dit rapport niet met gejuich ontvangen, men wordt een beetje gaar van de
bronhouders en het lijkt erop dat we niet veel effect zullen sorteren. We krijgen echter opeens wel veel steun uit andere hoeken, de historische genootschappen
en monumentenzorg en nog een paar vergelijkbare verenigingen hebben ons
openlijk steun beloofd.
Maar dan in voorjaar 2000 begint het tij te keren, er zijn inmiddels nieuwe bestuurders en wordt een heroverweging aangekondigd. En op 5 september tijdens een commissie vergadering is er een meerderheids standpunt van het dagelijks bestuur dat de rioolbelasting op de bronnen wordt afgeschaft en dat het vervolgings beleid wordt gestaakt…m.a.w het U.S. gooit de handdoek in de ring,
Tijdens die vergadering krijgt de vereniging nog eens het woord en maakt van de gelegenheid gebruik om te pleiten voor een perceelsgebonden vergunning en niet een persoonsgebonden om een uitsterfconstructie te voorkomen. En dit word t aangenomen, wat een heel belangrijke wijziging is.
Hiermee is het hele bronnen beleid en zelfs de zoutheffing van de baan.
Bij het afscheid van één van de ambtenaren is er aan hem een CONO kaasje aangeboden, geproduceerd door CONO-koeien –die vervuild gasbron water hadden gedronken.
Acht jaar vervolgings beleid heeft het grootste deel van de bronnen , heel veel werk en heel veel vertrouwen in het waterschap gekost, om met Douwe Bartstra’s woorden te eindigen. Maar gelukkig zijn er nog genoeg over.
Ineke Velzeboer.
P.s. Deze overwinning is geen reden om te vereniging op te heffen, je weet nooit of we in de toekomst nog eens nodig zijn om de gasbronnen te redden.